Kocaelispor ve Yüzümle Mutluyum Derneği, sporun toplumsal dönüştürücü gücünü kullanarak anlamlı bir işbirliğine imza attı. 10 Mayıs 2025'te dünya çapında bir ilk gerçekleşecek: Futbolcular ve görünür farklılıkları olan bireyler sahaya birlikte çıkacak.
Spor faaliyetleri sadece birer etkinlik değil standart tanımlamaların çok ötesinde anlam taşıyan, bireyler arası sosyal bağları güçlendiren, toplumu dönüştürme gücünü barındıran, aidiyet hissini ve kollektif bilinç düzeyini artıran aktivitelerdir. Spor sayesinde farklı yaş grupları ve toplumsal kesimler bir araya gelir, ortak amaçlar çerçevesinde bilinç ve kültür oluşur. Sosyal açıdan pozitif bakıldığında ise toplum içindeki farklı gruplar için fırsatlar yaratır.
Dünyada ve ülkemizde sporun lokomotifi olan futbol başat rolünü uzun süre daha devam ettirecek görünüyor. Ülkemiz perspektifinde değerlendirildiğinde futbolda İstanbul takımlarının yanı sıra geçmişinde önemli başarılar bulunan ve lige renk katan şehir takımlarının varlığı hem taraftarları hem şehirleri ortak amaçlar bağlamında kenetleyici ve kapsayıcı bir zeminde buluşturuyor.
Mazisinde önemli başarılar olan bir şehir takımı olan Kocaelispor bu sezon Süper Lig hasretini 16 yıl sonra dindirmeyi başardı ve takımın eski günlerini özleyenleri mutlu etti. Girişte bahsettiğimiz sosyal bağlar ve aidiyet terimlerinin belki de en net yansımasını görebileceğimiz bir hikayesi var Kocaelispor' un. 16 yıl önce süper lige veda etmesinin ardından kulüp ağır ekonomik buhranlar yaşadı ve amatör kümeye düştü. Ancak düştüğü yerden kalkmasını bildi ve tarihi bir zafere imza attı. Şüphesiz geri dönüşte dikkan çeken ve üzerine düşünülmesi gereken esas nokta ise taraftarın önemli bir kesiminin ne olursa olsun, şartsız, kayıtsız takımlarına sahip çıkmalarıydı. Kulüp sevdalılıları logosu dahi değişmesi gündeme gelen takımlarını yalnız bırakmadılar, kollektif bilinçle kenetlenmeyi başardılar. Başarıyı getiren temel harcın esasında ne kadar sağlam olduğunu göstermiş oldular. Başarıya değil takıma ve armaya bağlılıklarını kanıtladılar.
Sosyolojik bağlamda değerlendirildiğinde Kocaeli bir sanayi şehri. Kentin farklı coğrafya ve kültürlerden insanların bir arada yaşadığı kozmopolit bir yapısı var. Kocaelispor ise geçmişiyle sanayi şehrinde yaşayan üretici kesimin, göçmenlerin, emekçilerin anlam atfettiği, üretimden ve mesaiden kalan zamanlarda insanların nefes alabildiği, sıkışmışlığın yanı sıra kimlik ve aidiyet arayışlarının karşılık bulduğu bir yapısı mevcut. Sanayileşme ile insanların vakitlerini verimli ve anlamlı değerlendirdiği bir sosyal oluşum Kocaelispor; sadece klasik bir spor takımı tanımından öte ve kentin dokusunu oluşturan bu kültür şehirde yaşayanların ortak hafızasında önemli bir yer etmiş durumda. Dolayısıyla kentin ve taraftarın yüksek aidiyet bilinci ve geçmiş ortak hafıza esasında tezat şekilde tüm dünyada endüstrileşen futbol tehditine karşı koruyucu bir kalkan görevi görüyor. Bu kültürün korunması, gelecek nesillere aktarılması günümüz dünyasında ayakta kalmanın esasında temel harcını oluşturuyor. Kişi başı gelirde ülkenin en üst sıralarında yer alan şehrin takımının geçmişte ağır ekonomik buhranlara düşmesi düşündürücü olsa da halk nezdinde Kocaelispor her zaman umudun, direnişin, mutluluğun sembolü olmuştur ve armaya tutku günümüzde de devam etmektedir. Bu bağlamda çocukların takım formasıyla okula gittiği kentin adıdır Kocaeli. 'Bu şehirde çocuklar Kocaelispor' u tutar' söylemini yaygınlaştırmayı kendilerine görev addeden güzel kalpli öğretmenlerin, armaya layık olmak ve güzel amaçlara hizmet etmek için okulu asan öğrencilerin, kulübü için işini gücünü ikinci plana atan gönüllü isimsiz kahramanların yaşadığı şehirdir Kocaeli... Bununla beraber tüm kesimleri ortak paydada buluşturan, kollektif bilinci temsil eden, deprem gibi felaketlerde insanları kenetleyen , toplumsal bütünleşme ve uzlaşmada önemli rolü de bulunan bir kültürün tanımıdır Kocaelispor ve aynı zamanda mücadelenin, yerel kimliğin, savaşmanın karşılığıdır... Taraftalara göre kümeye düşmek bir vazgeçiş değil tam aksine bir gün tekrar yükselecek olmanın umududur. Atfedilen diğer bir anlamıyla şehrin ayakta kalması için bir direniştir. Yani Kocaelispor' u sadece sportif olarak değerlendirmek kültürel derin anlamının göz ardı edilmesine neden olur. Kulüp geçmişinden bugüne ortak mücadeleyi barındıran bir anlam topluluğudur. Şehirleri şehir yapan ortak kültür, ortak payda ve ortak değerlerdir. Kocaelispor taraftarı da takımlarına salt akılla değil bunun ötesinde ve daha önemli şekilde koca yürekleri ile bağlıdır.
Sporun yukarıda belirtilen toplumsal etkisi göz önüne alındığında kulüpler ile sivil toplum kuruluşları arasında ortak amaçlar için iş birlikleri geliştirmek pozitif etki gücüyle toplumsal faydayı da artırabilmektedir. Bu bağlamda yakın zamanda Kocaelispor ve yüz bölgesinde görünür farklılıkları olan bireyler için faaliyet gösteren Yüzümle Mutluyum Derneği anlamlı bir işbirliğine başladılar. 2018 yılında kurulan dernek görünür farklılıkları olan bireylere destek olmanın yanı sıra toplumda idealize edilen dış görünüş kalıpları ve önyargıları değiştirmek için de mücadele veriyor. Bir açıdan değerlendirildiğinde esasında iki kurumunun felsefelerinde benzerlik olduğu söylenebilir. Şöyle ki, Kocaelispor tüm dünyada etkisini artıran sporda endüstrileşmeye karşı yerel kültürü, şehir ruhunu önemseyip genç ve çocuklara yönelirken Yüzümle Mutluyum Derneği de normatif görünüm kalıpları, dışlayıcı ve ötekileştirici anlayışa karşı farklılıkların kabulü ve temsiliyete odaklanmakta. Kocaelispor amatörden süper lige yükselirken bizim yerimiz Süper Lig derken, Yüzümle Mutluyum Derneği de görünür farklılıkları olan bireylerin toplumda biz de varız değil biz varız söylemiyle var olduğunun altını çizmekte. Kocaelispor İstanbul takımlarına karşı taşrayı temsil ederken Yüzümle Mutluyum Derneği popüler söylemlerle dayatılan, başarı ve mutluluğun dış görünüşle ilişkilendirildiği üstünlük söylemine karşı duruyor. Kocaeli kenti çok farklı kültürden bireylerin yaşadığı bir kent ve dolayısı ile farklılıkları kapsayıcı bir durumda, Yüzümle Mutluyum Derneği de farklılıkların temsiliyetini ve yüz eşitliğini savunuyor. Kocaelispor camiası ve mensupları gibi dernek bireyleri de hayatla savaşıyor, mücadele ediyor, pes etmiyor ve asla vazgeçmiyor.
Anlamlı işbirliğinin başlangıcı olarak Kocaelispor futbolcuları tarafından ilk kez 20 Nisan 2025 tarihinde derneğin belirlediği ve yaygınlaştırılması için Dünya çapında sporcular, sanatçılar, kurumlar, uluslararası medya kuruluşları nezdinde çalışmalar planlandığı gol sevinci yapıldı. Yüz eşitliği kavramını yaygınlaştırmak amacı ile yine Dünyada ilk kez futbolcular ve görünür farklılıkları olan bireyler sahaya beraber çıkacaklar . Bu açıdan bakıldığında iki kurum 'yüz eşitliği ve spor' bağlamında dünya tarihine geçmiş olacak ve bu sayede kitlesel pozitif dönüşüm anlamında yeni bir sayfa açılmış olacak, bu girişim Dünyanın farklı coğrafyalarında yeni fikirlere ilham olacak . Hali hazırda dünyada bir çok sivil toplum kuruluşu ve bireyleri ortak amaçlar çerçevesinde bir araya getiren Yüzümle Mutluyum Derneği açısından da bu durum önemli bir adım olacak.
Konuyu kişisel bağlamda ele aldığımda bir tarafta kurucusu olduğum dernek ile doğup büyüdüğüm, gönül verdiğim şehrimin futbol takımının anlamlı bir amaç için bir araya gelmesi şüphesiz benim için çok büyük bir gurur kaynağı ve hayatımda çok önemli bir anlam.
Değişen dünyada sosyal faydayı artırma bağlamında anlamlı iş birlikleri geliştirmek her zamankinden daha önemli durumda. Özellikle günümüzde yaygınlaşan eşitlik, kapsayıcılık, dahil etme kavramları hayatımızda daha da önemli yer edinecek. Ortak amaçlar çerçevesinde potansiyel ve enerji doğru alanlanlarda değerlendirilirse dünya bulduğumuzdan daha ieli bir yer haline gelebilir. Hayat nasıl bakarsa öyle görünür. Bakış açını değiştir, değişimi gör...